داکسی سایکلین یکی از آنتی بیوتیک های دسته تتراسایکلین ها است که برای درمان طیف وسیعی از عفونت های باکتریایی استفاده میشود. این دارو و سایر هم خانواده هایش در گذشته بسیار پر مصرف و مفید بودند. اما امروزه به علت مقاومت باکتری ها نسبت به آنها، مصرف آنها محدود به شده است. امروزه داکسی سایکلین بیشتر برای درمان عفونت پوست، جوش های عفونی، عفونت های منتقله از راه جنسی، سینوزیت باکتریایی و برخی از انواع عفونت واژن استفاده میشود. مهمترین عوارض جانبی این دارو سردرد، تهوع، اسهال و استفراغ، خارش و حساس شدن پوست به نور خورشید است.
در ادامه و در سایت بیمار سلامت به برسی تمامی موارد مصرف، منع مصرف، تداخلات دارویی، عوارض جانبی و نحوه مصرف داکسی سایکلین میپردازیم.
قرص و کپسول داکسی سایکلین برای چیست / موارد مصرف
داکسی سایکلین یک نوع آنتی بیوتیک است و تنها برای درمان عفونت های با منشاء باکتری مورد استفاده قرار میگیرد. این دارو عمدتا در موارد زیر استفاده میشود. (در تمامی موارد به صورت خوراکی و در قالب قرص یا کپسول استفاده میشود)
- عفونت های لثه
- عفونت های مقاوم به متی سیلین
- برخی از انواع جوش های صورت و تنه ( مانند جوش و آکنه ولگاریس و روزاسه)
- برخی از عفونت های حفره لگن ( مانند عفونت واژن)
- سینوزیت
- تب مالت و تب خرگوش ( تولارمی)
- اسهال های آمیبی ( به صورت درمان کمکی استفاده میشود.)
- سوزاک و سفلیس
- سینه پهلو ( پنومونی)
- حیوان گزیدگی
- سل و طاعون
داکسی سایکلین در تمامی موارد بالا به صورت خوراکی و در قالب قرص یا کپسول استفاده میشود. این دارو با بسیاری از آنتی بیوتیک ها تداخل دارویی دارو و معمولا به تنهایی استفاده میشود.اما گاهی نیز برای درمان برخی مشکلات مانند عفونت واژن و اسهال های عفونی همراه با دارویی مانند کلیندامایسین و مترونیدازول تجویز میگردد.
موارد منع مصرف
داکسی سایکلین توسط استخوان های در حال رشد در کودکان جذب میشود لذا در کودکان زیر 8 سال منع مصرف کامل دارد. این دارو همچنین در افرادی با اختلالات کلیوی، زنان بارداری و سابقه حساسیت به سایر تتراسایکلین ها، نباید استفاده شود.
تداخلات دارویی
مهمترین تداخل دارویی داکسی سایکلین با وارفارین و دیگوکسین است که امکان مسمومیت با آنها را افزایش میدهد. سایر تداخلات دارویی داکسی سایکلین شامل موارد زیر است:
- آنتی اسید ها و فراورده های حاوی کلسیم ، منیزم و روی ( موجب کاهش جذب داکسی سایکلین میشوند.)
- آنتی بیتیک های باکتریوساید موثر بر دیواره سلولی نظیر سفازولین، سفتریاکسون و …
- متوکسی فلوران
- برخی از داروهای ضد تشنج نظیر کابامازپین و فنی توئین
نحوه و مقدار مصرف قرص و کپسول داکسی سایکلین 100 و 200
این دارو تنها به صورت خوراکی و هر 12 ساعت یکبار استفاده میشود و مقدار مصرف آن ممکن است بسته به نوع مشکل و سن فرد متفاوت باشد. اما دوز نرمال آن در بزرگسالان یک قرص داکسی سایکلین 100 میلی گرم با معده خالی یا پس از غذا است. اما در برخی موارد مانند عفونت ها شدید نیز ممکن است از کپسول های 200 میلی گرمی استفاده شود.
داکسی سایکلین معمولا به تنهایی تجویز میشود اما در برخی موارد مانند عفونت واژن ممکن است با سایر دارو ها نظیر کلیندامایسین یا مترونیدازول تجویز شود.
طول درمان با این دارو با توجه به نوع بیماری متفاوت است اما به طور معمول بین 7 تا 10 روز است اما در برخی موارد مانند تب مالت میتواند به 6 هفته نیز برسد.
عوارض جانبی داکسی سایکلین
مهمترین عوارض جانبی این دارو، عوارض گوارشی نظیر اسهال، تهوع، بی اشتهایی، درد سردل و در برخی موارد رفلاکس است. سایر عوارض جانبی شایع این دارو شامل سردرد، خارش پوست و حسایت نسبت به نور است. داکسی سایکلین میتواند عوارض زیر را نیز ایجاد کند که چندان شایع نیستند:
- سرکوب مغز استخوان ( در مصارف طولانی مدت مشاهده میشود.)
- تخریب گلبول های قرمز ( آنمی همولیتیک ) و یرقان
- درد های عضلانی
- ایجاد زخم در مخاط دهان
- زردی دندان ها ( در کودکان زیر 8 سال شایع است.)
- افزایش فشار داخل جمجمه
- وز وز گوش و اختلالات شنوایی
- اختلال در عملکرد کبد و کلیه ( در اثر مصارف طولانی مدت یا مصرف مقادیر زیاد دارو ایجاد میشود.)
وضعیت مصرف در دوران بارداری و شیردهی
مصرف داکسی سایکلین در دوران بارداری مخصوصا سه ماهه دوم منع مصرف کامل دارد.( رده D(
در دوران شیردهی باید با احتیاط مصرف شود.( این دارو میتواند داخل شیرمادر ترشح شود اما بخش عمده آن توسط کلسیم موجود در شیر باند میشود و در بدن کودک یا نوزاد شیرخوار جذب نمیشود.)
سایر داروهای مشابه
- تتراسایکلین
- مینوسیکلین
- کلرتتراسیکلین
- لیمسیکلین
- دموکلوسیکلین
پایان مقاله
ناشر: مجله پزشکی بیمار سلامت
